Dzieje Brandenburgii-Prus na progu czasów nowożytnych (1500-1701) /

Bibliografia na stronach: 44-79 oraz przy rozdziałach. Indeksy.

Spis treści: Przedmowa /15 Wprowadzenie Rozdział I. Brandenburgia i Prusy w średniowieczu 1. Główne linie rozwoju Brandenburgii do początków XV wieku /25 2. Konsolidacja Marchii Brandenburskiej pod rządami pierwszych Hohenzollernów /30 3. Charakterystyka rozwoju i upadku państwa zakonnego w Prusach /39 Rozdział II. Charakterystyka stanu badań i źródeł do dziejów Brandenburgii-Prus w wiekach XVI i XVII 1. Uwag wstępne i publikacje o charakterze ogólnym /44 2. Literatura i źródło do dziejów politycznych /52 3. Dzieje prawnoustrojowe w historiografii /62 4. Stan badań nad dziejami gospodarczymi i społecznymi /66 5. Literatura i źródła do dziejów reformacji i Kościoła /71 6. Literatura dotycząca problematyki stosunków kulturalnych /73 OKRES I. Brandenburgia i Prusy w dobie reformacji (od początku XVI wieku do roku 1618) Rozdział I. Pozycja Brandenburgii w Rzeszy i jej udział w życiu politycznym Europy 1. Sytuacja polityczna Brandenburgii w Rzeszy na początku XVI wieku /83 2. Stosunki Brandenburgii z Polską Jagiellonów oraz Zakonem Krzyżackim i Księstwem Pruskim /89 3. Stosunki z Księstwem Pomorskim do 1571 roku /93 4. Brandenburgia wobec wojen polityczno-religijnych na obszarze Rzeszy /99 5. Polityka elektorów brandenburskich wobec cesarza po 1571 roku. Zabiegi o spadek nadreński /104 6. Stosunki Brandenburgii z książętami Rzeszy i państwami ościennymi /111 Rozdział II. Przemiany społeczno-gospodarcze i ustrojowe wsi brandenburskiej 1. Wieś brandenburska w początku XVI wieku i przesłanki przemian w stosunkach rolnych /116 2. Struktura ludności wiejskiej /122 3. Zmiany w podziale i organizacji własności ziemskiej /126 4. Gospodarka chłopska i pogorszenie sytuacji społecznoprawnej chłopów marchijskich /132 5. Rozbudowa folwarku pańszczyźnianego /136 6. Inne działy gospodarki wiejskiej: rzemiosło, leśnictwo i rybołówstwo /139 7. Wieś brandenburska a układ stosunków w Prusach Książęcych i w Europie Środkowej /141 Rozdział III. Rozwój miast marchijskich w warunkach ustroju folwarczno-pańszczyźnianego 1. Charakterystyka urbanizacji Brandenburgii i ogólne warunki rozwoju miast /143 2. Rzemiosło i wytwórczość miejska /147 3. Rynek lokalny, udział miast marchijskich w wymianie handlowej /153 4. Władcy brandenburscy i miasta marchijskie, ich ustrój /160 5. Struktura społeczna mieszkańców miast i konflikty wewnętrzne /163 6. Miasta marchijskie na tle sytuacji ośrodków miejskich krajów sąsiednich /166 Rozdział IV. Reformacja i życie religijne w Brandenburgii 1. Podłoże i początki ruchu reformacyjnego /168 2. Zwycięstwo reformacji w Marchii Brandenburskiej i Nowej Marchii w latach 1535-1540 /176 3. Organizacja Kościoła luterańskiego w Marchii Brandenburskiej /183 4. Sekularyzacja dóbr kościelnych /186 5. Stosunki religijno-kościelne w drugiej połowie XVI i na początku XVII wieku. Przejście na kalwinizm elektora Jana Zygmunta /190 Rozdział V. Geneza państwa brandenbursko-pruskiego 1. Państwo krzyżackie w Prusach po pokoju toruńskim i jego sekularyzacja /194 2. Ustrój terytorialny i polityczny Prus Książęcych w XVI wieku /203 3. Główne linie rozwoju społeczno-gospodarczego Prus Książęcych w XVI wieku /212 4. Dopuszczenie elektorskiej linii Hohenzollernów do sukcesji w Księstwie Pruskim w latach 1563-1569 /215 5. Przekazanie w 1577 roku przez Polskę kurateli nad księciem pruskim margrabiemu ansbachskiemu Jerzemu Fryderykowi i jego rządy /223 6. Przejęcie administracji w Księstwie Pruskim przez elektorów brandenburskich Joachima Fryderyka (1605) i Jana Zygmunta (1609) /230 Rozdział VI. Brandenburskie państwo terytorialne i jego ustrój 1. Status społecznoprawny Brandenburgii w Rzeszy, walka z rozbojem szlachty i umocnienie spoistości wewnętrznej państwa /241 2. Podziały wewnętrzne Brandenburgii w latach 1535-1571. Układ w Gera z roku 1598 w sprawie dziedziczenia władzy /246 3. Organy centralne i władze terytorialne Brandenburgii i Nowej Marchii /250 4. Stany, ich instytucje rola w państwie /255 5. Organizacja sił zbrojnych /261 6. Skarbowość brandenburska /264 Rozdział VII. Kultura i sztuka okresu renesansu 1. Wpływ humanizmu i nowych prądów religijnych na rozwój szkolnictwa brandenburskiego /266 2. Kultura umysłowa, drukarstwo i biblioteki /275 3. Historiografia i piśmiennictwo /283 4. Kultura materialna i obyczajowa mieszkańców Brandenburgii /288 5. Architektura renesansowa /294 6. Sztuka renesansowa w Brandenburgii /304 OKRES II. Powstanie i konsolidacja państwa brandenbursko-pruskiego (1618-1701) Rozdział I. Przejęcie lenna pruskiego przez Hohenzollernów brandenburskich 1. Sytuacja polityczna Brandenburgii i wewnętrzna w Prusach Książęcych w momencie śmierci księcia pruskiego Albrechta Fryderyka Hohenzollerna /315 2. Przebieg zabiegów elektora Jana Zygmunta i jego następcy Jerzego Wilhelma o przejęcie Prus Książęcych w dziedziczne władanie /318 3. Prusy Książęce pod rządami elektora Jerzego Wilhelma /324 4. Umocnienie władzy elektorów brandenburskich w Prusach Książęcych w początkowym okresie rządów Fryderyka Wilhelma /331 Rozdział II. Polityka Brandenburgii-Prus w latach wojny trzydziestoletniej 1. Neutralność Brandenburgii w początkowym okresie wojny trzydziestoletniej /334 2. Brandenburgia w duńskim okresie wojny trzydziestoletniej. Sojusz z cesarzem /337 3. Polityka Brandenburgii w pierwszej połowie lat trzydziestych XVII wieku /341 4. Brandenburgia w konflikcie ze Szwecją. Sprawa sukcesji w Księstwie Pomorskim /347 5. Pokój westfalski i jego znaczenie dla Brandenburgii /351 Rozdział III. Uwolnienie Hohenzollernów od zależności lennej w Prusach (1657/1660) i polityka zagraniczna Brandenburgii-Prus w latach 1661-1701 1. Brandenburgia i Prusy Książęce w wojnie polsko-szwedzkiej /356 2. Traktaty welawsko-bydgoskie z 1657 roku, postanowienia i ich znaczenie dziejowe /363 3. Nieudana próba opanowania Szczecina i ujścia Odry. Lębork i Bytów lennem elektorów .367 4. Polityka zagraniczna elektora Fryderyka Wilhelma po pokoju oliwskim w świetle testamentu politycznego z 1667 roku - założenia i praktyka /374 5. Fryderyk Wilhelm w walce z koalicją francusko-szwedzką. Fiasko planów Jana III Sobieskiego w sprawie Prus Książęcych /379 6. Polityka brandenburska pod koniec rządów Fryderyka Wilhelma i w początkowym okresie panowania elektora Fryderyka III. Koronacja w 1701 roku /388 Rozdział IV. Stosunki ustrojowe i budowa absolutyzmu w Brandenburgii-Prusach 1. Odmienności ustrojowe części składowych władztwa Hohenzollernów brandenburskich i pierwsze próby reform (do roku 1648) /397 a. Marchia Brandenburska /397 b. Księstwo Kleve i hrabstwo Mark /400 c. Prusy Książęce /404 d. Pomorze Zachodnie /407 2. Przesłanki polityczne, społeczno-ekonomiczne i ideologiczne absolutyzmu w Brandenburgii-Prusach /411 3. Rozbudowa i umocnienie centralnej administracji w Brandenburgii-Prusach /415 4. Stała armia i jej wzrastająca rola w państwie brandenbursko-pruskim /418 5. Reformy gospodarczo-finansowe /426 6. Procesy unifikacji politycznej, ustrojowej i ideologicznej państwa brandenbursko-pruskiego /430 Rozdział V. Wieś brandenbursko-pomorsko-pruska w dobie kryzysu i odbudowy gospodarczej 1. Skutki demograficzne i ekonomiczne wojen oraz inne czynniki kształtujące sytuację wsi Brandenburgii-Prus /444 2. Główne kierunki odbudowy wsi i skutki społeczno-gospodarcze /451 3. Rozwój gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej w poszczególnych typach własności i terytoriach państwa /457 4. Gospodarka chłopów i ich sytuacja społeczno-gospodarcza /464 5. Stan gospodarki rolnej /471 Rozdział VI. Miasta po wojnie trzydziestoletniej w warunkach polityki merkantylnej 1. Czynniki kształtujące rozwój ekonomiczny miast /476 2. Stan wytwórczości rzemieślniczo-przemysłowej w miastach w drugiej połowie XVII wieku /481 3. Nowe gałęzie wytwórczości i początki przemysłu manufakturowego /487 4. Handel wewnętrzny i zagraniczny miast brandenbursko-pruskich /492 5. Stosunki społeczne, ustrój i administracja w miastach /505 Rozdział VII. Stosunki wyznaniowe w państwie brandenbursko-pruskim i polityka religijna Hohenzollernów w XVII wieku 1. Przejście elektorskiej linii Hohenzollernów na kalwinizm i wpływ tego wydarzenia na rozwój stosunków wyznaniowych /509 2. Ewangelicy /510 3. Katolicy /522 4. Antytrynitarzem waldesi i Żydzi /529 Rozdział VIII. Kultura i sztuka w okresie wczesnego baroku 1. Szkolnictwo /533 2. Twórczość naukowa i literacka /550 3. Drukarstwo i prasa /559 4. Biblioteki /567 5. Teatr /571 6. Muzyka /578 7. Kultura materialna i obyczajowa /589 8. Architektura wczesnego baroku /598 9. Sztuka wczesnego baroku /609 ZAKOŃCZENIE. Główne linie rozwoju Brandenburgii-Prus w XVI i XVII wieku /623 Wykaz skrótów /645 Indeks osobowy /648 Indeks geograficzny /672 Wykaz ilustracji /686 Tablice genealogiczne /692 Streszczenie w j. niemieckim /699

Streszczenie oraz spis treści w języku niemieckim.